Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамкорӣ ва ҳамгироии густурдаи минтақавиро василаи муҳимтарини ҳалли масъалаҳои иқтисодӣ, иҷтимоӣ, ҳифзи муҳити зист ва таъмини амнияту субот дар Осиёи Марказӣ медонад. Ин тартиботро мо дар паёмҳои ҳамасолаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, ки ба сиёсати берунии мамлакат содиқ аст, мушоҳида мекунем.
22 октябри соли 1992 муносибатҳои дипломатӣ байни Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Узбекистон барқарор карда шуд. Ҷумҳурии Тоҷикистон бо назардошти мавқеи ҷуғрофӣ ва геополитикии худ, дурнамои рушди мухталифро, инчунин робитаҳои муштараки чандинасраи таърихии мардуми ду кишвари ҳамсоя ба густариш ва таҳкими ҳамкориҳои мутақобилан судманд, ки таваҷҷуҳи аввалиндараҷа дорад, мароқ зоҳир намуд. Қобили зикр аст, ки равобити пайваста дар сатҳи раҳбарони ду давлат ва ҳамкориҳои фаъоли сиёсӣ дар таҳкими муносибатҳои ду кишвар саҳми арзанда доранд.
4 январи соли 1998 бо даъвати Президенти Ҷумҳурии Узбекистон Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Ҷумҳурии Узбекистон сафар карданд. Ин сафар ба раванди таҳкими равобити дуҷонибаи Тоҷикистону Узбекистон такони нав дод.
Рўйдоди муҳим ва фараҳбахши дигар дар таърихи 9 марти соли 2018 равобити дуҷонибаи Тоҷикистону Узбекистон дар нахустин сафари расмии Президенти Ҷумҳурии Узбекистон Шавкат Мирзиёев ба Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат гирифт, ки дар ҷараёни он қариб ҳамаи масъалаҳои муносибатҳои дуҷониба ҳаллу фасл шуданд. Ҷонибҳо тамоми масъалаҳои сарҳадро ҳал намуда, ба мувофиқа расиданд, ки низоми раводид барои сафарҳои мутақобилаи шаҳрвандони ду кишвар, фаъолияти пурраи гузаргоҳҳои сарҳади давлатии Тоҷикистону Узбекистонро барқарор карда шавад.
Ҳамзамон, сафари расмии Президенти Ҷумҳурии Узбекистон Шавкат Мирзиёев ба Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки рўзҳои 10-11 июни соли 2021 сурат гирифт, барои таҳкими робитаҳои ҳамаҷониба ва шарикии стратегии ҳарду кишвар такони ҷиддӣ бахшид.
Дар ҳошияи ин сафар сарони давлатҳо дар рўҳияи анъанавии ҳусни тафоҳум, дўстӣ ва рафоқат музокироти муфассал анҷом дода, вазъият ва дурнамои рушди муносибатҳои Тоҷикистону Узбакистонро баррасӣ намуда, доир ба масъалаҳои мубрами минтақавӣ ва байналмилалӣ табодули афкор намуданд. Дар ҷараёни сафар 36 санад ба имзо расид.
31 март дар шаҳри бостонии Хуҷанд мулоқоти сеҷонибаи сарони давлатҳои Тоҷикистон, Қирғизистон ва Узбекистон баргузор шуд.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон меҳмонони воломақомро самимона истиқбол намуданд ва маросими аксбардории муштараки сарони давлатҳои Тоҷикистон, Қирғизистон ва Узбекистон баргузор гардид.
Дар оғози мулоқот Президенти кишвари мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сарони давлатҳои ҳамсояро самимона хайрамақдам гуфта, бори дигар онҳоро бо Ҷашни байналмилалии Наврӯз табрик намуданд ва изҳор доштанд, ки «Ин ҷашн давоми ҳазорсолаҳо барои таҳкими ҳадафҳои баланди инсондӯстӣ ва эҳтироми ҳамдигар, ҳамбастагӣ ва ризоият хизмат намудааст».
Муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намуданд, ки «Кишварҳо ва мардумони моро риштаҳои қавии дӯстии бисёрсола, накуҳамсоягӣ ва рушди муштарак бо ҳам мепайванданд».
«Мо дар Тоҷикистон муносибатҳоро бо Қирғизистон ва Узбекистон, ки бар пояҳои накуҳамсоягӣ, баробарҳуқуқӣ, эҳтиром ва бо назардошти манфиатҳои ҳамдигар асос ёфтаанд, баҳои баланд медиҳем», – зикр намуданд Пешвои миллат зимни суханронӣ. Дар идома Сарвари давлати мо рушди ҳамаҷонибаи муносибатҳои се кишварро «яке аз самтҳои афзалиятноки сиёсати хориҷии Тоҷикистон» номиданд.
Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баимзорасии Шартнома миёни Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҷумҳурии Қирғизистон ва Ҷумҳурии Узбекистон дар бораи нуқтаи пайвастшавии сарҳадҳои давлатии се кишварро «рӯйдоди бисёр муҳим» арзёбӣ намуданд.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз имзои Шартнома дар бораи муносибатҳои ҳампаймонӣ ва табодули тасдиқномаҳо оид ба он изҳори қаноатмандӣ намуданд ва таъкид доштанд, ки бо имзои ин санади таърихӣ «дар муносибатҳои Тоҷикистону Ӯзбекистон марҳилаи сифатан нави рушд оғоз ёфт».
Дар идома муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зикр намуданд, ки «мо ба ояндаи шарикии стратегӣ ва ҳампаймонии Тоҷикистону Ӯзбекистон хушбинии баланд дорем».
Баъди анҷоми мулоқоти хоссаи сарони давлатҳои Тоҷикистону Узбекистон, ки дар фазои дӯстию бародарӣ ҷараён гирифт, дар ҳамин ҷо маросими имзо ва мубодилаи санади муҳими таърихӣ – Протоколи мубодилаи Тасдиқномаҳои Аҳднома миёни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Узбекистон дар бораи муносибатҳои ҳампаймонӣ баргузор шуд.
Қобили зикр аст, ки аз соли 2021 инҷониб факултети химияи Донишгоҳи миллии Тоҷикистон дар заминаи шартномаҳои ҳамкории Донишгоҳи миллии Тоҷикистон бо Донишгоҳи давлатии Самарқанд, Институти химиявӣ-технологии Тошканд ва дигар муассисаҳои таълимӣ ва илмии Ҷумҳурии Узбекистон ҳамкориҳои судманди худро ба роҳ монда, дар ин зимн чанд корҳоро ба анҷом расонидааст. Дар ин муддат 4 китоби дарсӣ, 4 семинари илмии муштарак, 15 устод ба ҳайси муқарризони расмӣ, табодулаи 6 нафар устодону муҳаққиқон, истифода аз пойгоҳҳои модиву техникии ҳамдигар ва ғайра корҳоро ба роҳ мондааст. Оид ба коркарди нуриҳои минералӣ бо доктори илмҳои техникӣ, профессори Институти химиявӣ-технологии Тошканд Эркаев Актам ҳамкориҳо оғоз ёфта, дар ин зимн намунаҳои маъдани фосфоритии конҳои Тоҷикистон ба ин Институт барои таҳлил равон карда шуда мақолаҳои муштарак омода ва чоп карда шуд.
Инчунин барои навиштани тақриз ба рисолаҳои номзадию докторӣ байни олимони ин ду муассиса хеле корҳои хуб ба роҳ монда шудааст.
Дар маҷмуъ, робитаҳои хуби ҳамкорӣ дар самтҳои таълим, илм ва робитаҳои байналмилалӣ байни факултети химияи Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ва якчанд Муассисаҳои таҳсилоти олии касбии Ҷумҳурии Узбекистон хеле хуб буда, рушд карда истодааст, ки ҳамаи ин аз самараи ҳамкориҳои хубу ҳасанаи Роҳбарони давлатҳо маншаъ мегирад.
Файзуллозода Э.Ф., декани факлтети химияи ДМТ,
Самиҳзода Ш.Р., мудири кафедраи технологияи истеҳсолоти химиявии факултети химияи ДМТ
